Batik: handleiding & basistechnieken voor beginners
Zelf simpel en snel kleding batikken
Bent u op zoek naar een creatieve manier om uw oude kleren een nieuw leven te geven? Of wilt u grauwe items met vlekjes omtoveren tot felgekleurde kunstwerken? Dan is batikken iets voor u! Met batik verf kunt u niet alleen unieke patronen maken, maar verandert u uw kleding ook in individuele kunstwerken. We geven u praktische instructies over batikken en laten u zien welke basistechnieken u kunt gebruiken.
Batikken voor beginners: wat is batik?
Batik is een speciale methode om textiel te verven. De stof wordt ondergedompeld in een verfbad of besprenkeld met kleur. Om de typische batikpatronen te creëren, worden de kledingstukken van tevoren afgebonden zodat de kleur deze gebieden niet kan bereiken. Het bijzondere aan de batiktechniek is dat elk item uniek is. Het werkelijke patroon en kleurenspel wordt pas zichtbaar als de ondergedompelde stof wordt losgemaakt.
Batik kleding: waarom zou ik kleding met batik verfraaien?
Met batik kunt u oude kleding een nieuw leven geven. Verkleurde kledingstukken met hardnekkige vlekken, kunnen dankzij de creatieve en trendy kleurpatronen worden omgetoverd tot compleet nieuwe lievelingsstukken. Door te experimenteren met kleuren en patronen kunt u ook uw garderobe personaliseren en unieke ontwerpen en prints batikken die uw persoonlijkheid weerspiegelen.
Batik is ook heel eenvoudig en kan gemakkelijk thuis worden nagemaakt. U kunt dus ook met kinderen batikkleding maken. Kinderen kunnen hun creativiteit de vrije loop laten bij het knopen en kleuren en hun eigen meesterwerken maken die ze met trots zullen dragen.
Batik handleiding: welke stoffen zijn geschikt om mee te batikken?
Maak voor het batikken gebruik van kledingstukken die de kleuren kunnen opnemen:
U kunt het beste textiel gebruiken die gemaakt is van natuurlijke stoffen zoals bijvoorbeeld: katoen, viscose, linnen, hennep, wol of jute.
Gemengde stoffen nemen ook de kleur aan als ze voor maximaal 50% uit synthetische stoffen bestaan (zoals polyester, polyacryl of polyamide) en de rest uit natuurlijke materialen.
Lichtgekleurde stoffen (bijvoorbeeld wit, beige of pastelkleuren) zijn het meest geschikt. Want dan is de batik verf het beste zichtbaar.
U kunt niet alleen batik kleding maken, maar ook beddengoed, sjaals, handdoeken, tafelkleden of haarbanden ermee versieren.
U kunt de items het beste wassen voordat u ze gaat batikken. Zorg er wel voor dat u geen wasverzachter gebruikt, anders wordt de kleur minder goed opgenomen.
Batik kleding zelf maken: eenvoudige stap-voor-stap instructies voor batik
Als u eenmaal de juiste stoffen heeft uitgezocht, kunt u aan uw eerste pogingen met verschillende batiktechnieken gaan beginnen. We laten u zien hoe u stapsgewijs batik kunt maken met mooie resultaten.
Batik instructies: welke materialen heb ik nodig om zelf te batikken?
Plakband, touw en elastiekjes
Batik verf (koude batik verf als u in de tuin wilt verven, omdat normale batik verf warm moet worden gehouden)
Kleur fixatiemiddel (of een zelfgemaakte oplossing van azijn en water)
Handschoenen en schort
Emmers en potten
Lange houten lepel om te roeren
Dekzeil voor de vloer
U kunt ook uw eigen batik verf maken: meng gele kleurstof met kokend water en een paar eetlepels kurkuma. U kunt een rode kleur krijgen door rode biet te gebruiken. U kunt paars batikken met rode kool of bosbessen en een bruine kleur creëren met koffie.
Batik instructie: stap-voor-stap batikken en nieuwe kleding creëren
Stap 1: Stof prepareren voor de gekozen batik techniek
Afhankelijk van de specifieke batik techniek, bereidt u de stof voor door het af te binden, te knopen, te vouwen of af te plakken met schilderstape. De afgedekte of afgebonden delen blijven lichter van kleur of helemaal wit. Hoe meer u een gebied afknoopt, hoe lichter het blijft. Voor een vervaagd effect moet u de kleding alleen losjes inbinden.
Stap 2: Batik verf mengen
Maak de batik verf klaar voor gebruik. Volg de stappen op de verpakkingsinstructies. Zorg ervoor dat uw batik verf, die warm moet blijven, op het fornuis laat staan. Zo kunt u de temperatuur constant houden. Als u in de tuin wilt batikken, kunt u het beste koude verf gebruiken.
Stap 3: Stoffen verven
Leg nu uw geprepareerde textiel in de batik verf. U kunt hier ook meerdere stukken onderdompelen. Als u alleen bepaalde delen wilt verven, kunt u de betreffende delen afzonderlijk indompelen of besprenkelen met kleur. Draag hiervoor handschoenen.
Stap 4: Laat de batik verf intrekken
Laat de kleurstof intrekken volgens de instructies op de verpakking (meestal 30 tot 60 minuten). Af en toe roeren.
Stap 5: Prepareer het kleur fixatiemiddel
Terwijl de kleding in het verfbad ligt te weken, kunt u het kleur fixatiemiddel mengen. Volg de instructies op de verpakking van de batik kleurstoffen om ervoor te zorgen dat uw batik kleding duurzaam en kleurecht wordt. Sommige batikkleuren kunnen direct met water of met speciale middelen worden gefixeerd; sommige batikkleuren kunnen ook duurzamer worden gemaakt in water met azijn.
Stap 6: Batik kleding ontvouwen
Haal de kleding na de inwerktijd uit het kleurmengsel en verwijder voorzichtig alle elastiekjes, koordjes en plakstrips. Draag hierbij handschoenen.
Stap 7: Batik kleding uitwassen
Was de kledingstukken voorzichtig onder stromend water of in een waterbad (tussendoor water verversen) totdat er bijna geen kleur meer uitdruppelt bij het uitwringen.
Stap 8: Batik kleuren fixeren
Week de batik kleding in het fixeerbad. Volg de instructies op de verpakking.
Stap 9: Laten drogen
Laat uw lapjes vervolgens goed drogen. Uw nieuwe batik kledingstukken zijn klaar.
Batik technieken: gebruik deze methoden voor verschillende batikprints
De voorbereiding alvorens u gaat batikken bepaalt het uiteindelijke resultaat. We laten u een aantal batik technieken zien die u kunt gebruiken als u zelf wilt gaan batikken:
Batik technieken: Bullseye of witte cirkels
Om deze klassieke batik techniek te gebruiken, kiest u een punt op het stuk stof dat het middelpunt van uw patroon moet worden.
Bind koordjes of elastiekjes om de stof op gelijke afstand van het beginpunt. Hierdoor ontstaan ringen die op een doel lijken.
Batik technieken: Vele kleine cirkels
U kunt een patroon met vele kleine cirkels maken door een knikker op verschillende plekken heel strak vast te binden.
Batik technieken: Gestreepte prints
Rol de stof in de lengte of kruislings op en knoop het op regelmatige afstanden af om een gestreepte print te maken.
Batik technieken: Spiralen
Draai het shirt in een rol en zet het vast met touw of elastiekjes om een spiraalpatroon te maken.
Batik technieken: Ombré of kleurgradatie
Dompel de stof stukje bij beetje in het verfbad om een zacht kleurverloop te creëren. Het tijdsinterval waarmee u het stuk geleidelijk in het verfbad dompelt, blijft idealiter hetzelfde.
Batik technieken: Kleurrijke prints
Verfrommel de stof willekeurig samen en knoop het in een pakketje om verrassende patronen te maken. U kunt de afzonderlijke delen één kleur geven door het pakket in een waterbad te dompelen, of u kunt de delen met verschillende kleuren besprenkelen.
Shibori is een traditionele Japanse verftechniek waarbij unieke patronen op textiel worden gemaakt door vouwen en knopen. Shibori biedt een verscheidenheid aan creatieve mogelijkheden en staat bekend om zijn artistieke en gelaagde ontwerpen. U kunt veel instructies voor deze traditionele batiktechniek vinden op internet en in gespecialiseerde boeken.
Batik zelf maken: tips & tricks voor batikken
Tijdens het baden mag de kleding niet uit het water steken (tenzij gewenst). Het kan zijn dat uw de kleding moet verzwaren (bijvoorbeeld met stenen) om ze onder water te houden.
Hoe langer de batik kledingstuk weekt, hoe intenser de kleuren zullen zijn.
Verplaats de stof of roer het mengsel regelmatig zodat de kleuren gelijkmatig worden verdeeld.
Kleding met kralen of pailletten kan ook voor batikken worden gebruikt. In de regel absorberen de plastic onderdelen de kleur niet.
U kunt kleding batikken als deze droog of vochtig is. Als de kleding vochtig is, lopen de kleuren uit. Bij droge kleding blijven de lijnen en contrasten duidelijker.
Als u met kinderen batikt of uw allereerste proeflapjes wilt gaan uitproberen, kunt u eerst oefenen met restjes stof. Zo kunt u uitvinden welke technieken u mooi vindt en hoe de kleuren werken.
U kunt ook meerdere kleuren gebruiken voor het batikken. Begin echter altijd met de lichtste kleur. Laat u kledingstuk drogen en begin de volgende ronde met de tweede kleur.
Voor een ingetogen batik look kunt u ook specifieke delen van een T-shirt batikken, zoals alleen de mouwen of de tailleband.
Als uw zelfgemaakte tie-dye shirt gedroogd is, kunt u het voorzichtig strijken. Dit zal de kleuren beter fixeren.
Zelfgemaakte batik kleding kan nog een beetje verkleuren tijdens de eerste paar wasbeurten. Was ze daarom voor de zekerheid alleen met de hand of met vergelijkbare kleuren op maximaal 40 °C.
Conclusie: Zelf gemakkelijk batikken met deze instructie
Batik geeft u een breed scala aan creatieve mogelijkheden om oude kleding een uniek tintje te geven! Het enige dat u nodig heeft zijn batik kleurstoffen en eventueel een kleur fixeermiddel en u kunt zich artistiek uitleven. In een handomdraai maakt u kleine kunstwerkjes die meer kleur brengen in uw dagelijkse leven.
______________________________________________
Bronnen van afbeeldingen in chronologische volgorde
Omslagfoto: kvladimirv – stock.adobe.com
Foto 1 bij tekst: sirirak – stock.adobe.com
Foto 2 bij tekst: Pixel-Shot – stock.adobe.com
Foto 3 bij tekst: kvladimirv – stock.adobe.com
Foto 4 bij tekst: kvladimirv – stock.adobe.com
Foto 5 bij tekst: kvladimirv – stock.adobe.com
Foto 6 bij tekst: kvladimirv – stock.adobe.com
