Materiały funkcjonalne do uprawiania sportów na świeżym powietrzu
Oddychająca i odporna na warunki atmosferyczne odzież dla osób prowadzących aktywny tryb życia
Dzięki innowacyjnym materiałom, tekstylia funkcjonalne oferują optymalną ochronę i komfort w różnych warunkach pogodowych oraz są niezawodnymi towarzyszami twoich sportowych wyzwań. Ale jakie właściwości sprawiają, że ubrania wykonane z materiałów funkcjonalnych są tak wyjątkowe? I dlaczego zasada ubierania na cebulkę i jest tak przydatna w przypadku odzieży outdoorowej? W tym artykule damy ci wgląd we właściwości materiałów, z których wykonana jest odzież odporna na warunki atmosferyczne i pokażemy, jak najlepiej łączyć funkcjonalne tkaniny, aby zmaksymalizować ich potencjał.
Odzież odporna na warunki atmosferyczne: czym charakteryzuje się odzież wodoodporna?
„Wodoodporny” i „wodoszczelny” to dwa pojęcia, które odgrywają ważną rolę w dziedzinie tekstyliów funkcjonalnych. Ale kiedy ubrania funkcjonalne są wodoodporne lub hydrofobowe?
Wodoodporny lub wodoszczelny: różnice w skrócie
Wodoodporna odzież jest wykonana z materiałów lub została poddana obróbce w taki sposób, że odpycha wodę, a nie ją wchłania. W rezultacie może zatrzymać wilgoć tylko w ograniczonym stopniu, a zatem w najlepszym przypadku zapewnia ochronę przed lekkim deszczem lub rozpryskami wody. W przypadku długotrwałego lub bardzo ulewnego deszczu jest zatem bardzo prawdopodobne, że odzież hydrofobowa szybko przemoknie.
Z kolei odzież wodoszczelna jest zaprojektowana tak, aby bardziej niezawodnie blokować wilgoć i utrzymywać użytkownika w suchości nawet podczas ulewnego deszczu. Wodoszczelne materiały tworzą barierę, która zapobiega przedostawaniu się wilgoci do skóry – można to osiągnąć za pomocą specjalnych powłok lub membran.
Szwy i zamki błyskawiczne to typowe słabe punkty odzieży odpornej na warunki atmosferyczne, przez które potencjalnie może przenikać wilgoć. Upewnij się zatem, że twoja odzież wodoodporna lub wodoszczelna ma szczelne szwy i wodoodporny zamek błyskawiczny.
Wodoodporność czy wodoszczelność: znaczenie słupa wody dla odzieży wodoodpornej
Słup wody to wskaźnik lub jednostka miary używana do określenia wodoodporności tkaniny lub membrany. Wskazuje on ciśnienie wody, jakie materiał może wytrzymać do momentu przeniknięcia wilgoci. Im wyższa jest ta wartość, tym wyższa potencjalna odporność na wodę, a tym samym większa wodoodporność:
W Polsce nie ma norm, które określają, jaka wartość słupa wody jest minimalna, by odzież spełniała wymagania wodoodporności.
Natomiast w Niemczech zgodnie z europejską normą EN 343, tekstylia funkcjonalne uznaje się za wodoodporne od słupa wody o wysokości 1300 mm.
Z kolei w Szwajcarii, Szwajcarskie Federalne Laboratoria Badań i Testów Materiałów (EMPA) określają, że materiały mogą być opisane jako wodoodporne dopiero od słupa wody o wysokości 4000 mm.
Ogólnie przyjęte jest, że wysokiej jakości odzież wodoodporna ma wartość słupa wody około 10 000 mm.
Podczas gdy słup wody 800 mm jest wystarczający do codziennego użytku, aby chronić cię w zmiennych warunkach pogodowych, szukaj ubrań funkcjonalnych o wyższej klasie wodoodporności w zależności od zamierzonego zastosowania. W przypadku ekstremalnych warunków pogodowych, na przykład w wysokich górach, często stosuje się specjalny sprzęt o słupie wody przekraczającym 20 000 mm.
Odzież odporna na warunki atmosferyczne: kiedy ubrania funkcjonalne są uważane za wiatroodporną?
Na odczucie zimna wpływa nie tylko temperatura powietrza, ale także wiatr. Przy dużych prędkościach wiatru odczuwalna temperatura jest znacznie niższa. Aby zapobiec wychłodzeniu w takich warunkach, niektóre funkcjonalne tkaniny mają również wiatroszczelną membranę. Ubrania funkcjonalne są określane jako wiatroszczelna, jeśli jej przepuszczalność powietrza jest mniejsza niż 5 litrów na metr kwadratowy na sekundę. Oznacza to, że mniej niż 5 litrów powietrza na sekundę przenika przez metr kwadratowy tkaniny.
Odzież odporna na warunki atmosferyczne: jaką przewagę oferuje odzież oddychająca?
Oprócz ochrony przed warunkami atmosferycznymi, oddychalność materiałów funkcjonalnych ma również kluczowe znaczenie dla zapewnienia maksymalnego komfortu nawet podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Odzież oddychająca umożliwia odprowadzanie wilgoci ze skóry i uwalnianie jej na zewnątrz, gdzie może szybko odparować. Istnieją dwie różne wartości określające oddychalność tekstyliów:
Wartość MVTR (współczynnik przenikania pary wodnej): wskazuje, ile gramów pary wodnej na metr kwadratowy materiału może przeniknąć w ciągu 24 godzin. Wyższa wartość MVTR oznacza, że materiał ma wyższą przepuszczalność pary wodnej i dlatego jest uważany za bardziej oddychający. Od około 10 000 g/m²/24h membrana jest uważana za bardzo oddychającą.
Wartość RET (odporność na odparowywanie ciepła): opisuje odporność tkaniny na odparowywanie wilgoci. Niska wartość RET oznacza, że para wodna może szybko przenikać przez materiał. Im niższa wartość RET, tym bardziej oddychająca jest tkanina. Odzież o wartości RET poniżej 6 jest uważana za bardzo oddychającą. Jako wytyczne dla odzieży funkcjonalnej, wartość RET 13 nie powinna być przekraczana.
Membrany odzieży oddychającej mogą być również zaprojektowane w taki sposób, aby umożliwić odprowadzanie potu, ale nadal zapobiegać przenikaniu wilgoci z zewnątrz. Oznacza to, że oddychająca odzież pozostaje jednocześnie wodoodporna.
Łącz ze sobą funkcjonalne tekstylia ubierając się na cebulkę
Jeśli szukasz odpowiedniej funkcjonalnej odzieży na swoje przygody na świeżym powietrzu, zwykle nie znajdziesz jednego wszechstronnego rozwiązania dla wszystkich sportów i warunków pogodowych. Aby idealnie dostosować się do różnych wyzwań, dobrym pomysłem jest połączenie kilku cienkich i oddychających warstw. Metoda ta nazywana jest ubieraniem się na cebulkę.
Zasada ubierania się na cebulkę polega na łączeniu do trzech różnych warstw odzieży, w zależności od tego, jak zimno lub mokro jest w rzeczywistości. Każda warstwa odzieży ma inną funkcję i dlatego opiera się na innych właściwościach materiału. Ważne jest, aby poszczególne warstwy były skoordynowane i oddychające. Zapewnia to uwalnianie nadmiaru ciepła na zewnątrz i odprowadzanie potu. Poniżej wyjaśniamy znaczenie poszczególnych warstw i dajemy ci wskazówki, na co zwrócić uwagę przy wyborze odpowiednich tkanin funkcjonalnych.
Ubieranie na cebulkę – warstwa podstawowa
Warstwa podstawowa odpowiada za regulację wilgoci. Odprowadza wilgoć ze skóry przez materiał na zewnątrz. Zapewnia ona większy komfort noszenia, ponieważ utrzymuje cię w suchości. Jednocześnie zapobiegając wychłodzeniu z powodu nadmiernego pocenia się. Aby zapewnić optymalny transport wilgoci, warstwa podstawowa jest noszona bezpośrednio przy skórze i powinna być dobrze dopasowana.
Jakie ubrania wchodzą w skład warstwy bazowej?
funkcjonalne skarpety
koszulki funkcjonalne (z długim rękawem)
rajstopy funkcjonalne.
Jakie materiały nadają się na warstwę podstawową?
Na warstwę podstawową nadają się zarówno włókna syntetyczne, jak i niektóre materiały naturalne:
Materiały syntetyczne, takie jak poliester i poliamid, są lekkie i szczególnie szybkoschnące.
Naturalne włókna, takie jak wełna (z merynosa), mogą wchłaniać dużo wilgoci bez uczucia mokrości i nadal utrzymywać ciepło, nawet gdy są wilgotne. Mają one również naturalne właściwości hamujące powstawanie nieprzyjemnych zapachów.
Ubieranie na cebulkę: warstwa środkowa, izolująca
Warstwa środkowa służy do izolacji termicznej. Oznacza to, że magazynuje ciepło ciała i chroni przed zimnem. Warstwa izolacyjna musi być również oddychająca, aby wilgoć była odprowadzana z warstwy podstawowej na zewnątrz, a ciepło nie gromadziło się. W zależności od temperatury i intensywności wybranego sportu, warstwa środkowa może składać się z jednej lub kilku warstw.
Jaka odzież nadaje się jako warstwa pośrednia?
bluza z polaru
wełniany sweter
lekka kurtka softshell
kamizelki puchowe.
Z jakich materiałów wykonana jest warstwa izolacyjna?
Na warstwę środkową stosuje się dobre materiały termoizolacyjne. Należą do nich na przykład kurtki i bluzy wykonane z polaru lub wełny. Szczególnie ciepłe, izolujące kurtki i kamizelki wykonane z puchu lub puchu syntetycznego nadają się również na bardzo zimne dni.
Warstwa zewnętrzna lub warstwa powłoki: chroni przed warunkami atmosferycznymi
Warstwa powłoki jest najbardziej zewnętrzna i zapewnia ochronę przed wiatrem, deszczem i śniegiem. Zastosowane materiały powinny być zatem wodoodporne i wiatroszczelne, aby chronić ciało przed wilgocią i hipotermią. Jednocześnie warstwa chroniąca przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi powinna również zapewniać pewien poziom oddychalności, aby umożliwić odprowadzanie wilgoci z wnętrza na zewnątrz. Niektóre ubrania mają nawet specjalne zamki błyskawiczne zapewniające dodatkową wentylację.
Jaka odzież jest noszona jako warstwa chroniąca przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi?
kurtki softshell
spodnie przeciwdeszczowe
spodnie softshell lub hardshell.
Z jakich materiałów wykonana jest warstwa zewnętrzna?
Materiały syntetyczne, takie jak poliamid, poliester lub nylon, są zwykle używane jako warstwa zewnętrzna. Specjalne, zaawansowane technologicznie membrany, które są zarówno wodoodporne, jak i wysoce oddychające, oraz specjalne powłoki hydrofobowe są również stosowane w warstwie chroniącej przed warunkami atmosferycznymi.
Porównanie tekstyliów funkcjonalnych: różnice między softshellem a hardshellem
Szukając odpowiedniej kurtki funkcjonalnej, prawdopodobnie staniesz przed decyzją: softshell czy hardshell? Podczas gdy oba funkcjonalne materiały tekstylne zostały zaprojektowane w celu ochrony ciała przed żywiołami, różnią się one znacznie pod względem swoich właściwości i odpowiednich obszarów zastosowania. W skrócie: podczas gdy odzież hardshell zapewnia niezawodną ochronę w ekstremalnych warunkach pogodowych, modele softshell są często bardziej oddychające i rozciągliwe.
Funkcjonalna odzież softshell
Odzież softshell jest zwykle wykonana z elastycznego, oddychającego materiału, który zapewnia wysoki poziom komfortu i optymalną swobodę ruchów. Softshell jest zazwyczaj wodoodporny, wiatroodporny i zapewnia niezawodną izolację przed zimnem. Odzież softshell doskonale nadaje się do wielu aktywności na świeżym powietrzu o umiarkowanej lub wysokiej intensywności i zmiennych warunkach pogodowych, takich jak turystyka piesza, wspinaczka lub jazda na rowerze w łagodnej lub chłodnej pogodzie. Jednak softshell nie jest całkowicie wodoodporny i dlatego zapewnia ochronę tylko przy umiarkowanych opadach.
Ubrania funkcjonalne typu hardshell
Odzież hardshell została zaprojektowana z myślą o ekstremalnych warunkach pogodowych. Jest wykonana z wytrzymałego, wodoodpornego i wiatroszczelnego materiału, który zapewnia maksymalną ochronę przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. Ta funkcjonalna odzież jest idealna do aktywności podczas ulewnego deszczu, silnego wiatru, zimna i opadów śniegu – na przykład wspinaczki górskiej, jazdy na nartach lub trekkingu w regionach górskich. Niektóre ubrania hardshell są mniej oddychające ze względu na skład materiału lub powłokę. Pomocne mogą być tutaj modele ze specjalnymi otworami wentylacyjnymi (np. pod pachami).
Różnice między softshellem a hardshellem w skrócie
Wybierając między softshellem a hardshellem, nie ma dobrej lub złej decyzji. Zależy to raczej od tego, na jakie warunki pogodowe się szykujesz i jakie wyzwania sportowe chcesz podjąć.
Softshell | Hardshell | |
|---|---|---|
Właściwości | Bardzo oddychający, wiatroodporny, wodoodporny. | Wodoszczelny, wiatroszczelny, stosunkowo oddychający. |
Zakres zastosowania | Sporty wymagające wysiłku fizycznego o umiarkowanej lub wysokiej intensywności, takie jak wędrówki piesze, trekking, jazda na rowerze, wspinaczka; zmienna pogoda. | Sporty w wymagającym terenie, takie jak sporty górskie i zimowe; ekstremalne warunki pogodowe. |
Wykorzystanie | Izolacja termiczna, ochrona przed warunkami atmosferycznymi przy lekkich opadach. | Ochrona przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi podczas ulewnego deszczu i wiatru. |
Warstwa | Nadaje się jako warstwa środkowa lub zewnętrzna w zależności od pogody. | Warstwa zewnętrzna. |
Zalety | Lekko izolujący, bardzo oddychający, rozciągliwy, niezwykle wygodny w noszeniu. | Niezawodna ochrona przed warunkami atmosferycznymi, lekki i wytrzymały. |
Wady | Niska odporność na wiatr i wodę. | Niska ochrona przed zimnem, średnia do niskiej oddychalność. |
Jakie materiały funkcjonalne są stosowane w odzieży sportowej i odzieży odpornej na warunki atmosferyczne?
Specjalnie opracowane materiały funkcjonalne są odpowiedzialne za specjalne właściwości rozciągliwej odzieży sportowej lub odzieży odpornej na warunki atmosferyczne do uprawiania sportów na świeżym powietrzu. Włókna syntetyczne lub naturalne mogą być wykorzystywane do produkcji funkcjonalnych tekstyliów.
Poliester
Poliester jest szybkoschnący, wytrzymały i łatwy w pielęgnacji, dlatego często używa się go do produkcji odzieży sportowej. Chociaż włókno to może być wykorzystywane do izolacji termicznej, ma ono wady pod względem oddychalności. Można ją jednak poprawić za pomocą nowoczesnych procesów produkcyjnych lub poprzez mieszanie z innymi materiałami.
Poliamid
Poliamid (znany również jako nylon) jest wytrzymały, elastyczny i szybkoschnący i jest często używany do produkcji bielizny funkcjonalnej, ale także kurtek przeciwdeszczowych lub spodni outdoorowych. Włókno to jest również niezwykle wytrzymałe – ma wysoką odporność na rozdarcia i ścieranie. Komfort noszenia poliamidu można dodatkowo zwiększyć poprzez zmieszanie go z poliestrem lub bawełną.
Elastan
Elastan (znany również jako spandex) to kolejne włókno, które charakteryzuje się rozciągliwością. W dziedzinie odzieży sportowej i funkcjonalnej elastan jest mieszany z innymi włóknami (np. poliestrem, poliamidem, bawełną). Powstała w ten sposób mieszanka włókien wyróżnia się wysoką elastycznością i zachowaniem kształtu, ale także zwiększonym komfortem noszenia.
Modal, lyocell lub wiskoza
Modal, lyocell i wiskoza to tak zwane włókna regenerowane, które są uzyskiwane z celulozy w procesie chemicznym. Włókna te są idealne do odzieży sportowej, ponieważ są oddychające i mogą odprowadzać wilgoć z ciała. Mają również lekki efekt chłodzenia i dlatego są bardzo wygodne w noszeniu.
Wełna merynosów jest zdecydowanie najpopularniejszym naturalnym włóknem do produkcji materiałów funkcjonalnych. Jest oddychająca, szybkoschnąca, pochłania zapachy i ma doskonałe właściwości regulacji wilgoci i ciepła. To naturalne włókno szczególnie dobrze sprawdza się jako warstwa podstawowa – ogrzewa w zimnie i ma działanie chłodzące w upale.
Podsumowanie: oddychająca i odporna na warunki atmosferyczne odzież z materiałów funkcjonalna jest niezbędna do uprawiania sportów na świeżym powietrzu
Jeśli lubisz aktywność i sport na świeżym powietrzu, wybierz odzież odporną na warunki atmosferyczne, która nie ogranicza swobody ruchów i jest wygodna w noszeniu. Materiały funkcjonalne spełniają wszystkie te warunki. Jeśli połączysz swoje ubrania funkcjonalne w kilka cienkich warstw, dobrze przygotujesz się do sportowych wyzwań i gotowy na każdą pogodę.
______________________________________________
Źródła zdjęć w porządku chronologicznym w tekście
Zdjęcie tytułowe: iStock.com/swissmediavision
Wszystkie pozostałe zdjęcia w tekście: C&A
