
Branżowa szkoła – praktyczna edukacja zawodowa*
Co roku rzesze uczniów klas ósmych szkoły podstawowej stoją przed ważnym wyborem swojej dalszej drogi edukacji i rozwoju zawodowego. Jedną z dostępnych opcji na poziomie szkoły średniej, która zyskuje na popularności, jest kształcenie zawodowe. To dzięki niemu absolwenci szkół podstawowych mogą w niedługim czasie zdobyć praktyczny i dobrze płatny zawód. Polski system edukacji oferuje nastolatkom dwa typ szkół zawodowych: technika i dwustopniowe branżowe szkoły. Czy warto rozpocząć naukę w tego typu szkole? Sprawdź w naszym artykule, jakie możliwości daje nauka w branżowej szkole.
Branżowa szkoła – praktyczna edukacja zawodowa
Nauka w szkole branżowej łączy ze sobą teorię i praktykę, aby w pełni przygotować młode osoby do wykonywania wybranego zawodu. Część szkół branżowych oferuje praktyczną naukę zawodu w ramach zajęć, które odbywają się na terenie szkoły. W innych placówkach realizowane jest tzw. dualne kształcenie zawodowe. Opiera się ono na ścisłej współpracy placówki szkolnej oraz przedsiębiorstwa, w którym uczeń odbywa obligatoryjne praktyki. W przypadku szkoły branżowej, podobnie jak technikum, szkoła i firma dzielą między siebie obowiązki związane z kształceniem zawodowym uczniów. Wiedzę teoretyczną przekazują nauczyciele w szkole, a za kształcenie praktyczne odpowiada przedsiębiorstwo.
Jak wygląda nauka w branżowej szkole?
Uczniowie szkół branżowych biorą udział w zajęciach teoretycznych, które mają charakter ogólnokształcący, tj. język polski, matematyka, język obcy. Dodatkowo uczęszczają też na zajęcia praktyczne. Tu przekazywana jest im niezbędna wiedza na temat wybranego zawodu. Zajęcia te trwają zazwyczaj 2–3 dni w tygodniu i dzięki nim zdobywają oni niezbędne umiejętności, które przygotowują ich do przyszłej pracy w wybranej profesji.
Branżowa szkoła I i II stopnia
Nauka w szkole branżowej jest podzielona na dwa etapy:
Branżowa szkoła I stopnia: trwa 3 lata i kończy się egzaminem zawodowym.
Absolwenci otrzymują dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
Osiągnięty poziom wykształcenia: zasadnicze branżoweBranżowa szkoła II stopnia: trwa 2 lata i kończy się egzaminem maturalnym i egzaminem zawodowym.
Absolwenci otrzymują świadectwo dojrzałości oraz dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
Osiągnięty poziom wykształcenia: średnie branżowe
Każdy zawód, który jest nauczany w branżowej szkole jest sklasyfikowany w jednej z 32 branż. W związku z rozwijającymi się nowymi gałęziami gospodarki oraz zapotrzebowaniem na nowe zawody lista profesji, których można uczyć się w szkołach branżowych rośnie. Aktualną listę zawodów wraz z opisami można znaleźć w informatorze o zawodach szkolnictwa branżowego, który jest dostępny na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji.
Już po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia absolwenci mogą wykonywać zawód, którego się uczyli przez trzy lata. Nie każda osoba, która kończy branżową szkołę I stopnia kontynuuję naukę w branżowej szkole II stopnia. Tę ostatnią wybierają zazwyczaj ci, którzy chcą zdobyć kolejne kwalifikacje zawodowe lub mają zamiar studiować.
Rekrutacja do szkół branżowych
Nabór do szkół branżowych rozpoczyna się zazwyczaj w połowie maja, wtedy można składać dokumenty, do wybranej placówki. O uzyskaniu miejsca decydują oceny z egzaminu ośmioklasisty oraz punkty naliczane z ocen uzyskanych na świadectwie. Jednak, w zależności od wybranej specjalności, placówka może wymagać np. zaświadczenia o braku przeciwwskazań do wykonywania danego zawodu lub przeprowadzenia testu predyspozycji do kształcenia w wybranym kierunku.
Dni otwarte w branżowej szkole to znakomita okazja, aby poznać bliżej wybraną placówkę. Podczas spotkań można porozmawiać z uczniami oraz nauczycielami, obejrzeć, jak wyglądają sale lekcyjne i warsztatowe. Tego typu wydarzenia pomagają w podjęciu wyboru szkoły uczącej praktycznego zawodu.
Branżowa szkoła a praktyki zawodowe
Dzięki odbywanym praktykom zawodowym uczniowie branżowej szkoły zdobywają niezbędną wiedzę, która umożliwi im zdanie egzaminów zawodowych oraz rozpoczęcie pracy w wybranym zawodzie. Część placówek realizuje praktyczną naukę zawodu we własnym zakresie, inne szkoły branżowe współpracują z pracodawcami.
Wybór miejsca na praktyki zawodowe
Zaczynając naukę w branżowej szkole warto wcześniej zasięgnąć informacji, czy w wybranej placówce oferowana jest na miejscu praktyczna nauka zawodu, czy uczeń musi samodzielnie zadbać o znalezienie pracodawcy, u którego będzie odbywał zajęcia praktyczne. Często lokalne oddziały izb rzemieślniczych służą pomocą i radą w poszukiwaniach odpowiedniego partnera, u którego uczeń będzie pobierał praktyczną naukę zawodu. Ważne jest, aby właściciel wybranego zakładu pracy posiadał stosowne uprawnienia do prowadzenia praktyk. Często jest on członkiem cechu rzemiosł, który współpracuje ze szkołą. Gwarantuje to nabycie przez ucznia uprawnień czeladnika w zawodzie, w którym się kształci.
Praktyki zawodowe – umowa o pracę, czas trwania i wynagrodzenie
Zajęcia przygotowujące do pracy w zawodzie odbywają się u pracodawców, ale to szkoła branżowa odpowiada za realizację praktyk. Aby praktyki zawodowe mogły się odbyć potrzebne są podpisane dwie umowy:
umowa między młodocianym pracownikiem a pracodawcą o pracę w celu przygotowania zawodowego
umowa pomiędzy dyrektorem szkoły a pracodawcą przyjmującym uczniów na praktyczną naukę zawodu.
Zgodnie z przepisami uczniowie do 16 roku życia mogą mieć zajęcia praktyczne przez maksymalnie 6 godzin dziennie, a powyżej 16 lat – 8 godzin.
Dla wielu osób uczących się zawodu duże znacznie ma otrzymywane wynagrodzenie – już od pierwszego roku edukacji w branżowej szkole. Nie są to zawrotne kwoty, które można porównywać ze stawkami rynkowymi. Zarabiane pieniądze dają jednak młodocianym uczniom satysfakcję i motywują do podnoszenia swoich umiejętności oraz nauki. Również ważną sprawą jest regularne odprowadzanie składek do ZUS. Dzięki temu uczniowie szkół branżowych już od początku swojej edukacji zawodowej są objęci ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym.
Więcej informacji na temat organizacji zawodowego kształcenia praktycznego znajdziesz w naszym poradniku „Praktyki zawodowe – podanie i dziennik praktyk”.

Czy warto iść do szkoły branżowej? – 6 powodów
Edukacja zawodowa daje młodym osobom wiele możliwości, a ukończenie branżowej szkoły w wymierny sposób przyczynia się do ich dobrego startu w życie zawodowe.
Oto sześć powodów, dla których warto rozważyć edukację w branżowej szkole:
Szybkie zdobycie konkretnego zawodu: kończąc branżową szkołę I stopnia i zdając wszystkie egzaminy już po trzech latach edukacji uczniowie mogą rozpocząć pracę w wyuczonym zawodzie.
Pewność zatrudnienia po ukończeniu szkoły: wybierając zawód, który cieszy się dużą popularnością, a na rynku jest deficyt osób z takimi umiejętnościami, można szybko znaleźć dobrze płatne stanowisko.
Uzyskanie niezależności finansowej: już od pierwszego roku uczniowie, którzy odbywają praktyczną naukę zawodu u pracodawcy, otrzymują wynagrodzenie. Wchodząc na rynek pracy często te młode osoby mogą w krótkim czasie osiągnąć płace umożliwiające im osiągnięcie niezależności finansowej.
Rozwijanie umiejętności praktycznych: edukacja zawodowa w branżowej szkole jest idealna dla osób, które preferują naukę i zajęcie praktyczne.
Edukacja w pobliżu miejsca zamieszkania: dzięki bardzo rozległej sieci branżowych szkół uczniowie mogą uczyć się wybranego zawodu nieopodal miejsca swojego zamieszkania. Nawet poza dużymi miastami dostępne są szkoły branżowe z bardzo bogatą ofertą edukacyjną.
Możliwość kontynuowania nauki: dzięki podziałowi na branżową szkołę I i II stopnia tego typu placówki idealnie nadają się dla osób, które chcą sukcesywnie rozwijać swoje umiejętności i wiedzę. Nauka w branżowej szkole nie wyklucza w dalszej perspektywie nawet studiowania na uczelni wyższej i zdobycia tytułu inżyniera.
Podsumowanie: branżowa szkoła jako pomysł na zdobycie zawodu
Nauka w branżowej szkole to opcja dla osób, które dobrze czują się realizując praktyczne zadania i chcą szybko usamodzielnić się oraz zdobyć zawód. W zależności od wybranego kierunku kształcenia branżowa szkoła daje możliwość pewnego wejścia na rynek pracy. Zwłaszcza w zawodach, na które jest duże zapotrzebowanie, absolwent szkoły branżowej szybko odnajdzie swoje miejsce pracy. Warto także pamiętać, że branżowa szkoła ze względu na swoją dwuetapowość oferuje możliwość ciągłego doskonalenia umiejętności i nie zamyka przed absolwentami nawet opcji kształcenia wyższego.
* Informacje zawarte w tym artykule na temat zawodów technicznych i rzemieślniczych są ogólne i mają za zadanie ułatwić orientację na rynku pracy. Nie opisują one jednak procesów kształcenia i stanowisk w C&A.
______________________________________________
Źródła
https://edunet-poland.pl/ksztalcenie-dualne/
(dostęp 8.03.2024)
https://strefaedukacji.pl/ksztalcenie-dualne-czy-warto-wybrac-szkole-ktora-oferuje-jednoczesnie-nauke-i-praktyczne-zawodowe-przygotowanie/ar/c5-17183297
(dostęp 8.03.2024)
https://strefaedukacji.pl/rekrutacja-do-szkol-branzowych-i-stopnia-jakie-sa-terminy-i-kryteria-przyjec-ile-trzeba-miec-punktow-zeby-dostac-sie-do-szkoly/ar/c5-17245583
(dostęp 8.03.2024)
https://strefaedukacji.pl/ksztalcenie-dualne-czy-warto-wybrac-szkole-ktora-oferuje-jednoczesnie-nauke-i-praktyczne-zawodowe-przygotowanie/ar/c5-17183297
(dostęp 8.03.2024)
https://www.gov.pl/web/edukacja/zawody-szkolnictwa-branzowego
(dostęp 8.03.2024)
https://doradztwo.ore.edu.pl/informator-o-zawodach-szkolnictwa-branzowego/
(dostęp 8.03.2024)
Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście
Zdjęcie tytułowe: stock.adobe.com/goodluz
1. zdjęcie w tekście: stock.adobe.com/goodluz
2. zdjęcie w tekście: iStock.com/Rockaa