Tips voor verantwoord en duurzaam spelen voor kinderen
Voor kinderen is elke dag een nieuw avontuur. Zij leren voortdurend iets nieuws, verwerven nieuwe vaardigheden en verbazen ons telkens weer. Speelgoed van hoge kwaliteit, dat leerzaam is en aan de leeftijd is aangepast, kan je kind ondersteunen in zijn ontwikkeling en het spelenderwijs aanmoedigen. Om ervoor te zorgen dat je kind lang plezier kan beleven aan het spelen met verantwoord speelgoed en een zeker leereffect ondervindt, vind je hier tips over geschikt en duurzaam speelgoed voor kinderen. Wij laten je zien waar je op moet letten bij het kopen van speelgoed en welk speelgoed geschikt is voor welke leeftijd.
Educatief speelgoed: wat maakt goed speelgoed?
Leerzaam speelgoed, dat op het niveau van je kind is afgestemd, ondersteunt zijn of haar ontwikkeling en bevordert de creativiteit. Bovendien leert je kind door uitbundig en fantasierijk te spelen meer over de werking van de wereld, zijn medemensen en zichzelf. Daarom is het aangeraden om kinderen tijdens het spelen te ondersteunen met educatief speelgoed. Het is voor ouders echter niet altijd gemakkelijk om in een speelgoedwinkel of online uit het overvloedige aanbod, goed en duurzaam speelgoed voor hun kind te vinden.
Om het zoeken te vergemakkelijken, zijn hier drie kenmerken van nuttig en educatief speelgoed, die je als leidraad kunt gebruiken:
Creativiteit: goed speelgoed geeft je kind genoeg vrijheid om creatief te zijn en zijn of haar fantasie de vrije loop te laten tijdens het spelen. Daarom is het vaak eenvoudig speelgoed zoals poppen of auto's dat het populairst is bij kinderen. Als je speelgoed voor je kind wilt kopen, kun je ervoor zorgen dat je kind het speelgoed op veel verschillende manieren kan gebruiken. Zo laat een poppenhuis waar het kind de meubeltjes naar wens in en uit kan schuiven meer ruimte voor creativiteit dan een poppenhuis waar de kamers en meubeltjes vast staan.
Bevordering: vooral voor kleine kinderen kan speelgoed de motorische, coördinatie en/of cognitieve vaardigheden op een speelse manier bevorderen. In het ideale geval moet het speelgoed het kind taken bieden die op te lossen zijn en hem of haar niet overbelasten. Aangezien je als ouder je kind het beste kent, kun je individueel beslissen welke speelse taken (bouwstenen, puzzels, sorteerspeelgoed) je kind goed en met plezier onder de knie kan krijgen.
Interactiviteit: Speelgoed dat aan de leeftijd is aangepast zorgt ervoor dat je kind actief met het spel bezig is. Probeer daarom te voorkomen dat je speelgoed koopt waarbij je kind de toeschouwer wordt en passief vermaakt wordt tijdens het spelen. Dit is vaak het geval met automatisch speelgoed dat geluid maakt of muziek afspeelt met een druk op de knop. Dit speelgoed heeft weinig toegevoegde waarde voor kinderen en wordt snel saai.
Als je niet zeker weet of je het juiste speelgoed voor je kind hebt gevonden, kun je advies inwinnen in een speciaalzaak voor speelgoed. Het personeel in speelgoedwinkels is deskundig op dit gebied en kan je zeker helpen.
Praat met het gezin over wat jullie belangrijk vinden aan speelgoed en welke eigenschappen het moet hebben. Zo kun je er zeker van zijn dat je kind altijd het perfecte cadeau krijgt voor bepaalde gelegenheden.
Veilig speelgoed herkennen: de belangrijkste kenmerken en zegels
Fabrikanten van speelgoed van hoge kwaliteit leggen de nadruk op goed vakmanschap en garanderen zo dat kinderen er lang plezier van zullen hebben. Zo voorkom je dat je regelmatig nieuw speelgoed moet kopen en/of dat het kind zich tijdens het spelen bezeert. De productiekenmerken kunnen je een belangrijke aanwijzing geven over de vraag of het speelgoed veilig is. Verschillende zegels maken het voor jou gemakkelijker om te beslissen:
Kijk uit naar kwaliteitskeuringen (bijv. EU-richtlijn 2009/48/EG en het Nederlands Warenbesluit speelgoed 2011) of zoek naar testrapporten of richtlijnen voor leeftijdsbepaling (CEN-ISO/TR 8124-8) en meningen van andere ouders op internet. Belangrijke veiligheidscriteria voor speelgoed zijn ook vastgelegd in Richtlijn 2001/95/EG van het Europees Parlement en de Raad.
Let op de afwerking van het speelgoed: Zijn de naden stabiel? Heeft het kleine onderdelen die snel kunnen losraken of misschien afbreken? Zijn er scherpe hoeken of kleine onderdelen waar je kind aan kan blijven haken?
Knuffels moeten altijd wasbaar en kleurvast zijn, want kinderen stoppen graag speelgoed in hun mond. Bovendien mag speelgoed voor baby's en peuters geen opgenaaide ogen of neuzen hebben. Opgenaaide knopen en kralen zijn evenmin aan te bevelen.
Elektrisch speelgoed moet een maximale spanning van 24 V hebben, zodat je kind zich niet kan verwonden in geval van een defect.
Voor kinderen jonger dan drie jaar moet je ook altijd goed controleren of het speelgoed groot genoeg is, zodat het niet kan worden ingeslikt. Dit geldt ook voor kleine onderdelen en componenten van het speelgoed.
Tip: Als je niet zeker weet of een stuk speelgoed geschikt is voor baby's en peuters, kunnen de leeftijdsaanbevelingen op het speelgoed je ook enige houvast bieden.
Onschadelijk speelgoed: hoe kan ik duurzaam speelgoed herkennen?
Bij de aankoop van speelgoed zijn ouders steeds meer op zoek naar producten die duurzaam zijn, zo milieuvriendelijk mogelijk zijn vervaardigd en gemaakt zijn van materialen die veilig zijn voor de gezondheid. Als jij op zoek bent naar duurzaam speelgoed van goede kwaliteit dat vrij is van schadelijke stoffen, kunnen deze tips je helpen de juiste keuze te maken:
Bijzonder aan te raden, is speelgoed van hout dat niet gelakeerd is. Gekleurd houten kinderspeelgoed mag ook niet vlekken, d.w.z. het moet bestand zijn tegen zweet en speeksel.
Speelgoed van plastic moet vrij zijn van PVC en weekmakers.
Kijk naar keurmerken voor duurzaamheid en eerlijke productieomstandigheden: Het FSC-zegel op houten speelgoed geeft aan dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen. Het WFTO-zegel (World Fair Trade Organization) certificeert ook dat het speelgoed onder eerlijke productievoorwaarden is geproduceerd. Voor zacht speelgoed kan je kijken naar het Standard 100 by Oeko-Tex® label om materialen te identificeren die zijn getest op schadelijke stoffen.
Vertrouw op je zintuigen bij het kopen van speelgoed: als speelgoed sterk chemisch of geparfumeerd ruikt, kan dit een belangrijke indicator zijn van schadelijke of irriterende stoffen die je beter kunt vermijden.
Als je deze algemene veiligheidsinstructies en kwaliteitskenmerken in acht neemt, kun je er zeker van zijn dat je goed, duurzaam speelgoed voor je kind koopt.
Ook al lijkt speelgoed van hoge kwaliteit in het begin duurder, de investering is het op de lange termijn waard. Enerzijds kan je kind gedurende de tijd op latere leeftijd met duurzaam speelgoed spelen, zonder dat het kwaliteitsverlies zichtbaar wordt. Anderzijds kunnen zij hun lievelingsspeelgoed later doorgeven aan hun broers en zussen, zodat het speelgoed nog lang in de familie blijft.
Speelgoed voor kinderen: welk speelgoed voor welke leeftijd?
Elk kind is uniek en heeft zijn eigen interesses, behoeften en voorkeuren. Daarom ken jij als ouder je kind het beste en kan jij beter inschatten welk speelgoed hem of haar het meeste plezier zou brengen. Maar ook ouders hebben soms een beetje inspiratie nodig om uit het overvloedige aanbod het juiste speelgoed te vinden. Daarom hebben wij hier tips en aanbevelingen opgesomd die je keuze kunnen vergemakkelijken:
Speelgoed voor baby's: baby mobiles, muziekdoosjes, grijpringen, rammelaars, knuffels.
Speelgoed voor kinderen van 1 tot 3 jaar: trekspeelgoed, grote auto's (met laadplatformen), grote knuffels en poppen, grote bouwblokken, scheurvaste prentenboeken, zandbakspeelgoed, puzzels met grote stukken, hobbelpaarden, Bobby Cars
Speelgoed voor 4- tot 5-jarigen: driewielers/scooters/fietsen, handpoppen, luister-spelletjes, poppenhuizen, winkeltjes, kinderkeukentjes, behendigheidsspelletjes, eenvoudige kaartspelletjes (bijv. kwartet), tuingereedschap voor kinderen, knutselmateriaal
Speelgoed voor 6- tot 8-jarigen: boeken, educatieve spelletjes die aan de leeftijd zijn aangepast, lego, rolschaatsen, vliegers, accessoires om te schilderen en te tekenen, bouwspelletjes, accessoires voor hobby's (instrumenten, sportuitrusting, enz.)
Speelgoed voor 9- tot 11-jarigen: bordspellen, experimenteerpakketten, telescopen, microscopen, werkbanken, aan de leeftijd aangepaste computerspelletjes, modelbouwpakketten
Als vuistregel geldt: hoe kleiner het kind is, hoe groter het speelgoed moet zijn - en omgekeerd. Kleine kinderen hebben groot speelgoed nodig dat zij gemakkelijk kunnen vastpakken, dat stevig is en dat zij niet kunnen inslikken. Hoe ouder het kind wordt, hoe meer het geïnteresseerd zal zijn in delicater speelgoed, zoals lego.
Praktische tips voor het omgaan met speelgoed in huis
Idealiter moet speelgoed altijd interessant blijven voor het kind en steeds nieuwe mogelijkheden bieden bij het spelen. In werkelijkheid gebeurt het echter vaak dat kinderen speelgoed na een bepaalde tijd niet meer gebruiken en het vergeten op de plank blijft liggen. Om te voorkomen dat je kind zijn belangstelling voor zijn speelgoed verliest, kun je de volgende tips volgen:
Beperk het speelgoedaanbod voor je kind: veel kinderen raken snel overweldigd door overvolle speelgoedrekken en kunnen niet beslissen met welk speelgoed ze moeten spelen. Om het je kind gemakkelijker te maken, is het zinvol zelf wat speelgoed te kiezen en aan je kind aan te bieden, en die selectie af en toe te veranderen. Zo breng je afwisseling in het dagelijkse leven van je kind en blijft al het speelgoed lang interessant.
Nuttige aanvullingen op speelgoed in plaats van nieuw speelgoed te kopen: met praktische uitbreidingen, kan hoogwaardig speelgoed steeds opnieuw geïnterpreteerd en interessanter gemaakt worden. Zo zijn goed gemaakte poppenkleren een goede aanvulling voor de lievelingspop, nieuwe ridderfiguren voor het speelkasteel of nieuwe gebouwen voor de boerderij.
Samen spelen: voor kinderen is samen spelen met hun ouders altijd een hele bijzondere ervaring. Als ouder kan je, wanneer je met je kind speelt, ervoor zorgen dat je kind de leiding neemt in het spel en zijn of haar creatieve ideeën deelt. Op die manier kan je kind zich spelenderwijs ten volle ontwikkelen en kun je hem of haar met zachte impulsen ondersteunen.
Creëer tijd en rust: om ervoor te zorgen dat het kind volledig in zijn spel opgaat, heeft het voldoende rust en tijd nodig. Maak daarom elke dag een beetje tijd vrij voor je kind om te spelen en zet afleidingen zoals de TV uit. Het is ook zinvol om thuis voldoende speelruimte te creëren, zodat je kind zich volledig kan uitleven.
In het dagelijkse gezinsleven is het je vast opgevallen dat kinderen met veel fantasie (bijna) elk voorwerp tot speelgoed kunnen maken. Een kleine kartonnen doos wordt een geïmproviseerd poppenhuis of een tak een toverstaf. Daarom is het aangeraden je kind regelmatig alledaagse voorwerpen te geven om mee te spelen en hun fantasie de vrije loop te laten gaan.
Conclusie
Goed, educatief speelgoed neemt je kind mee naar een kleurrijke wereld van spel, plezier en avontuur. Om je kind te ondersteunen bij het spelen en leren, kun je bij het kiezen van het juiste speelgoed letten op een aantal kwalitatieve en educatieve kenmerken. Op die manier kun je de speelgoedkist gegarandeerd vullen met speelgoed dat je kind elke dag weer zal betoveren.
______________________________________________
Bronnen:
https://www.dreambaby.be/e/nl/db/welk-speelgoed-is-geschikt-voor-mijn-kindje
(geraadpleegd op 16/11/2021)
https://economie.fgov.be/nl/themas/kwaliteit-veiligheid/veiligheid-van-goederen-en/specifieke-reglementeringen/speelgoed-en-kinderartikelen/veiligheid-van-speelgoed
(geraadpleegd op 16/11/2021)
https://www.blabloom.com/nl/blog/algemeen/vijf-redenen-om-voor-houten-speelgoed-te-kiezen/63/
(geraadpleegd op 16/11/2021)
Bronnen van de afbeeldingen:
iStock.com/ljubaphoto
iStock.com/fizkes
iStock.com/mixetto
iStock.com/AleksandarNakic
