Zelf bijenwasdoeken maken: stap-voor-stap instructies
Of je nu restjes in de koelkast wilt bewaren of boterhammen wilt verpakken voor het volgende uitstapje, vaak worden aluminiumfolie en huishoudfolie in de keuken gebruikt om voedsel in te pakken. De folies worden echter meestal maar één keer gebruikt en dan weggegooid, zodat steeds meer mensen op zoek gaan naar milieuvriendelijke alternatieven voor verpakkingsfolies. Een goed alternatief is een wasdoek, dat je gemakkelijk zelf kunt maken zonder te naaien. Hier vind je een eenvoudige tutorial om zelf bijenwasdoeken te maken met slechts een paar basismaterialen.
Inhoudsopgave
Bijenwasdoek maken: Materialen voor zelfgemaakte bijenwasdoeken
Als je zelf bijenwasdoeken wilt maken, heb je maar een paar materialen nodig:
- Restjes stof of stofknipsels
- (Stof) schaar of knipschaar
- Biologische bijenwas
- Kokosolie indien nodig
- Bakplaat, bakpapier en oven
- Strijkijzer en strijkplank indien nodig
Zelfgemaakte bijenwasdoek: Stof en was voorbereiden
Voor je bijenwasdoek kun je het beste stoffen of restjes stof van biologisch katoen of biologisch linnen gebruiken. Idealiter zijn de stoffen ongeverfd of, in het geval van stofrestanten, zeer vaak gewassen, zodat je ze zonder aarzelen kunt gebruiken. Om ervoor te zorgen dat je bijenwasdoeken later soepel genoeg zijn, mag de stof ook niet te dik zijn.
1. De stof knippen
Knip de stof op de gewenste maat: bijv. 30x30 cm voor grotere schalen of 25x25 cm voor sandwiches. De bijenwas zal de snijranden later gladstrijken, zodat je de randen niet hoeft te zomen. Als je een gekartelde schaar of een zigzagschaar gebruikt, zal je wasdoek ook minder snel rafelen.
2. Bereid de bijenwas voor
Voor de bijenwasdoek moet je de was in kleine stukjes schaven. Als alternatief kun je speciale waspastilles gebruiken, die je vaak bij je plaatselijke imker kunt kopen. Wanneer je bijenwas koopt, moet je er echter op letten dat het van levensmiddelenkwaliteit is. Zo kan je er zeker van zijn dat er geen schadelijke stoffen op jouw verpakte levensmiddelen kunnen worden overgedragen.
Veel bijenwasdoekinstructies raden aan je stof van tevoren een beetje in te oliën, zodat de zelfgemaakte bijenwasdoek later echt soepel is. Je kunt bijvoorbeeld kokosolie gebruiken, maar geen oliën die gevoelig zijn voor licht of lucht, zoals lijnzaadolie of koudgeperste olijfolie, want die kunnen snel ranzig worden. Het is echter ook mogelijk om helemaal zonder olie te doen.
Veel bijenwasdoekinstructies raden aan je stof van tevoren een beetje in te oliën, zodat de zelfgemaakte bijenwasdoek later echt soepel is. Je kunt bijvoorbeeld kokosolie gebruiken, maar geen oliën die gevoelig zijn voor licht of lucht, zoals lijnzaadolie of koudgeperste olijfolie, want die kunnen snel ranzig worden. Het is echter ook mogelijk om helemaal zonder olie te doen.
Handleiding voor bijenwasdoeken: Zelf bijenwasdoeken maken in de oven
De ovenmethode is de gemakkelijkste manier om zelf bijenwasdoeken te maken. Hier is hoe:
- Leg de stoflappen op een bakplaat met bakpapier.
- Verspreid de waspastilles of stukjes gelijkmatig over de voorbereide stof. Voor middelgrote doeken wordt ongeveer 15 tot 20 gram was per doek aanbevolen.
- Zet de bakplaat in de oven en stel de temperatuur in op ongeveer 70 tot 80 °C boven/onderwarmte. Voorverwarmen is niet nodig.
- Wacht tot de waspastilles zijn opgelost. Dit duurt ongeveer 5 tot 10 minuten.
- Laat je wasdoeken drogen op de bakplaat of hang ze aan de waslijn als je meerdere doeken tegelijk wilt maken. Wees voorzichtig, want de doeken zijn nog heet als ze uit de oven komen.
Als je bang bent dat de was zich tijdens het bakken niet gelijkmatig heeft verspreid, kan je de doek nog eens voorzichtig tussen twee vellen bakpapier strijken. Gebruik hiervoor echter alleen de laagste temperatuurstand.
Instructies voor bijenwasdoek: Maak je eigen bijenwasdoek met een strijkijzer
Als alternatief kan je ook je eigen wasdoeken met het strijkijzer maken. Leg de stof op een vel bakpapier en verdeel de waspastilles erover. Ga dan als volgt te werk:
- Leg een tweede stuk bakpapier over de stof met de waspastilles.
- Stel je strijkijzer in op een middelhoge temperatuur en strijk zachtjes over de doek tot de was gesmolten is.
- Controleer of de stof tot aan de randen gelijkmatig met was is bedekt en laat de stof vervolgens afkoelen.
- Als je de strijkmethode gebruikt, heeft overtollige was de neiging zich op te hopen rond de randen van de zelfgemaakte bijenwasdoek. Je zult dit moeten verwijderen nadat de doek is afgekoeld.
Als je je strijkijzer gebruikt om je eigen bijenwasdoeken te maken, kun je zelfs meerdere wasdoeken tegelijk maken. Leg hiervoor een andere laag stof over de stof met de waspastilles. Dan heb je wel iets meer was nodig om beide doeken te doordrenken.
Als je samen met je kinderen bijenwasdoeken wilt maken, moet je alle stappen overnemen die met warmte te maken hebben, bijv. bij het hanteren van de oven of het strijkijzer. Je kinderen kunnen helpen de waspastilles gelijkmatig over het geknipte doek te verdelen en kunnen de lichtjes afgekoelde doeken te drogen hangen. Oudere kinderen kunnen natuurlijk ook het doek knippen.
Als je samen met je kinderen bijenwasdoeken wilt maken, moet je alle stappen overnemen die met warmte te maken hebben, bijv. bij het hanteren van de oven of het strijkijzer. Je kinderen kunnen helpen de waspastilles gelijkmatig over het geknipte doek te verdelen en kunnen de lichtjes afgekoelde doeken te drogen hangen. Oudere kinderen kunnen natuurlijk ook het doek knippen.
Hoe gebruik je bijenwasdoeken?
Je kunt de zelfgemaakte bijenwasdoeken gebruiken om afzonderlijke etenswaren in te wikkelen of om schalen en blikken af te dekken. De bijenwasdoek wordt door je lichaamswarmte kneedbaar en kleeft, bijv. als je met je handen de randen van de wasdoek tegen een kom drukt.
Je kunt je zelfgemaakte bijenwasdoeken gebruiken om fruit, groenten, brood of restjes in te wikkelen of af te dekken. Alleen rauw vlees en rauwe vis mogen er niet in worden gewikkeld, omdat wasdoeken niet heet genoeg kunnen worden gewassen om ziektekiemen te doden. Bijenwas heeft een licht antibacterieel effect, maar de bescherming is niet voldoende.
Je moet ook voorzichtig zijn met vette voedingsmiddelen zoals worst, kaas of gebak, want het vet dat ze bevatten kan ervoor zorgen dat wasbestanddelen oplossen en in het voedsel terechtkomen.
Als je zelf veganistische wasdoeken wilt maken, kun je bijvoorbeeld sojawas, koolzaadwas of carnaubawas gebruiken. De productie en het gebruik zijn precies hetzelfde als bij de bijenwasvariant. De veganistische wasdoeken hechten echter niet zo goed en je zult misschien een elastiekje moeten gebruiken om ze op hun plaats te houden.
Als je zelf veganistische wasdoeken wilt maken, kun je bijvoorbeeld sojawas, koolzaadwas of carnaubawas gebruiken. De productie en het gebruik zijn precies hetzelfde als bij de bijenwasvariant. De veganistische wasdoeken hechten echter niet zo goed en je zult misschien een elastiekje moeten gebruiken om ze op hun plaats te houden.
Hoe lang kun je bijenwasdoeken gebruiken?
Gemiddeld kan je bijenwasdoeken ongeveer één tot twee jaar hergebruiken, maar met een goede verzorging kan je ze langer gebruiken. Om slijtage te voorkomen, kan je je wasdoeken gewoon opfrissen door ze opnieuw te strijken of ze in de oven te leggen. Misschien moet je ook een paar waspastilles toevoegen.
Als je echter merkt dat je bijenwasdoeken een sterke geur hebben (bijv. van bedorven voedsel) of schimmelvlekken vertonen, moet je ze weggegooien.
Over het algemeen kunnen afgedankte bijenwasdoeken in kleine reepjes worden gesneden en worden gebruikt als aanmaakblokjes voor de open haard of de barbecue. Als je voor de wasdoeken natuurlijke vezels hebt gebruikt, zoals biologisch katoen of biologisch linnen, zijn die ook composteerbaar. Als je geen eigen compost hebt, moeten gesorteerde bijenwasdoeken bij het restafval, omdat er geen stofresten bij het organisch afval mogen.
Hoe kunnen bijenwasdoeken worden gereinigd en onderhouden?
Bijenwasdoeken mogen niet worden blootgesteld aan warmte of worden behandeld met schoonmaakmiddelen op alcoholbasis, omdat de was daardoor zou oplossen. De doeken kunnen niet in de vaatwasmachine of de wasmachine worden gereinigd.
Spoel je zelfgemaakte bijenwasdoeken in plaats daarvan uit met koud of lauw water en een mild schoonmaakmiddel. Voor hardnekkige vlekken kan je zachtjes wrijven met een afwas-sponsje, maar pas op dat je de was er niet af wrijft. Als je ook je bijenwasdoek wilt ontsmetten, kun je azijn gebruiken of de doeken in de oven verversen.
Om te drogen kan je de bijenwasdoeken aan een droogrek of waslijn hangen. De doeken mogen echter niet op de radiator of direct in de zon te drogen worden gelegd.
Conclusie: Maak je eigen wasdoeken als alternatief voor aluminiumfolie en huishoudfolie
Bijenwasdoeken zijn veelzijdig, gaan lang mee als ze goed worden onderhouden en zijn daarom een milieuvriendelijker alternatief voor het gebruik van aluminiumfolie of huishoudfolie. Je hebt geen naaimachine nodig voor onze bijenwasdoek-tutorial, dus het is geweldig voor beginnende doe-het-zelvers en ook om samen met kinderen te knutselen.
Bronnen:
https://www.eco-onmymind.be/
(geraadpleegd op 12-04-2022)
https://www.eigenwijsblij.nl/
(geraadpleegd op 12-04-2022)
https://mamaduizendpoot.com/
(geraadpleegd op 12-04-2022)