Mazury rowerem – trasy rowerowe i okoliczne atrakcje

Uwielbiasz aktywnie odkrywać piękno natury? Chętnie podążasz śladami regionalnej historii i kultury? A może pasjonuje cię bogactwo miejskich zabytków? Bez względu na to, co najbardziej przypada ci do gustu, Kraina Wielkich Jezior Mazurskich ma to w zanadrzu. Znajdziesz tu: unikatową faunę i florę, cały szereg reliktów II Wojny Światowej i pozostałości Prus Książęcych oraz liczne atrakcje architektoniczne mazurskich miejscowości. To jednak nie koniec walorów krajoznawczych Krainy Tysiąca Jezior: region obfituje w malownicze trasy rowerowe, zarówno na rodzinne eskapady, jak i wyprawy w pojedynkę dla zaawansowanych cyklistów. Obierz rowerowy kurs na mazurskie trasy rowerowe i ciesz oko polskimi cudami natury!

Usłane tysiącem srebrzystych jezior Mazury są nie tylko rajem dla wędkarzy i żeglarzy – to również mekka małych i dużych entuzjastów rowerowych ekspedycji. Liczne ścieżki rowerowe na Mazurach prowadzące przez kręte szosy o asfaltowej nawierzchni i szutrowe, leśne dukty, wijące się pośród malowniczych łąk i jezior, co roku zachęcają turystów do rowerowych szaleństw na polodowcowych terenach Pojezierza Mazurskiego i Iławskiego. Czy to zachwycająca krajobrazowo Dolina Rospudy objęta programem Natura 2000, Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, pełna historycznych reliktów, czy wreszcie Puszcza Napiwodzko-Ramucka, będąca ptasią ostoją o randze wręcz europejskiej – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Dlatego już teraz sięgnij po swój jednoślad, sprawdź jego stan techniczny i ruszaj na podbój jednego spośród 2500 Wielkich Jezior Mazurskich lub wybierz którąś z mazurskich tras rowerowych!

Mazury rowerem – malowniczy szlak „Wokół Doliny Rospudy”

Legendarna batalia o Dolinę Rospudy zapewne każdemu choć raz obiła się o uszy. I nie bez powodu – planowana Obwodnica Augustowa miała przeciąć chronione torfowiska Rospudy. Na szczęście polityczny spór zakończył się kompromisem – nowa koncepcja obwodnicy ominęła Dolinę Rospudy. A wszystko to z myślą o zachowaniu cennych walorów przyrodniczych Doliny, m.in. torfowisk, utrzymujących stały poziom wody w rzece czy mechowisk będących siedliskiem rozmaitych gatunków szuwarów i innych rzadkich roślin. A nuż dopisze ci szczęście i zobaczysz tu miodokwiat krzyżowy, wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin? Dolina Rospudy to również ostoja rzadkich gatunków ptaków: żurawi, bielików, dzięciołów czy zimorodków, dzięki czemu stała się obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków. Nie zwlekaj i wybierz się na niezapomnianą przygodę do Zielonych Płuc Polski.

Ta bogata przyrodniczo dolina jest obszarem należącym do Puszczy Augustowskiej, a swoją nazwę zawdzięcza rzece Rospudzie, wzdłuż której, na długości ok. 50 km, rozciąga się malowniczy szlak rowerowy „Wokół Doliny Rospudy”. Trasa, wijąca się po obu brzegach dolnego odcinka rzeki, to świetna propozycja dla okazjonalnych cyklistów, rodzin z dziećmi, a także pasjonatów przyrody. A wszystko to za sprawą świetnie utrzymanych dróg asfaltowych i gruntowych, położonych z dala od ulicznego zgiełku i niebezpiecznych skrzyżowań. Dodatkowo najwyższy punkt szlaku liczy sobie 160 metrów, co sprawia, że trasa jest stosunkowo łatwa i nie wymaga od cyklistów żadnego kondycyjnego przygotowania. Nie posiadasz roweru? Nic nie szkodzi! Na całych Mazurach działa szereg miejscowych wypożyczalni sprzętu oferujących rowery tradycyjne oraz elektryczne . Pamiętaj, by w rowerowym ferworze zwrócić szczególną uwagę na obowiązkowe wyposażenie wypożyczonego jednośladu. Trasa pozwala również na zabranie sakwy lub przyczepki rowerowej. A teraz w drogę! Szczegółową mapę trasy znajdziesz w Internecie.

Trasa przyrodnicza „Wokół Doliny Rospudy”

Długość trasy: 49,3 km (lub 65 km z centrum Augustowa)

Orientacyjny czas jazdy: 4 godz.

Stopień trudności: łatwy

Przebieg: Białobrzegi – Topiłówka – Dolina Rospudy – Szczebra – rzeka Klonownica – Augustów

• Za punkt startowy swojej rowerowej przygody obierz Białobrzegi – miejscowość położoną w odległości 10 km od Augustowa, z którego dojedziesz zielonym szlakiem R11. Na miejscu udaj się w kierunku śluzy na Kanale Augustowskim, gdzie po kilkuset metrach odnajdziesz oznaczenia rospudzkiego szlaku.

• Na rozgrzewkę czeka cię płaski odcinek, biegnący na północny zachód przez rolnicze miejscowości Żarnowo Pierwsze, Drugie i Trzecie, a dalej, skrajem lasu, przez Biernatki, Pruskę Wielką, Janówkę i Topiłówkę.

• Mięśnie rozgrzane? Przygotuj się na fascynujące doznanie natury, gdyż po pokonaniu kolejnych 25 km przekroczysz granicę Puszczy Augustowskiej – jednego z największych polskich kompleksów leśnych. Niektóre drzewa w tutejszych połaciach sosnowych borów osiągnęły wiek 200 lat i wysokość nawet do 40 m! Warto również wspomnieć, że na północnym skraju Puszczy znajduje się ukształtowany przez lodowiec skandynawski Wigierski Park Narodowy, z jego morenowymi wzniesieniami i okazałymi spiętrzeniami.

• W pewnym momencie szlak przecina rzekę i biegnie skrajem lasu w kierunku Augustowa. Trasa łączy się z bardzo ruchliwą drogą krajową S8. Na szczęście po ok. 200 metrach znów znajdziesz się na bezpiecznym odcinku szlaku, bo pośród bajecznych pól i łąk. Po drodze miniesz Klonownicę, zwaną również Cichą Reczką, która ma długość od 550 m do 800 m, dzięki czemu bywa nazywana również najkrótszą rzeką w Polsce. Rzeka jest położona na szlaku Kanału Augustowskiego, który łączy dorzecze Wisły i Niemna i stanowi ważny element gospodarki wodnej i turystyki regionu.

• I tak oto wycieczka dobiegła końca. Jeśli czas na to pozwala, udaj się następnie bulwarami leżącymi na szlaku Green Velo do centrum Augustowa.

Popularność Gościńca jest niezaprzeczalna, o czym świadczą licznie przybywające tłumy historyków, archeologów i architektów krajobrazu, pragnących bliżej poznać historię tego niepowtarzalnego miejsca. Dlaczego? Otóż Gościniec Niborski stanowił niegdyś fragment niezwykle ważnej arterii łączącej Warszawę i Królewiec, a po jego gruncie mieli stąpać wielcy humaniści polskiego odrodzenia: Jan Kochanowski, Mikołaj Rej i Andrzej Frycz-Modrzewski.

Dla adeptów rekreacyjnej jazdy na jednośladzie przemierzanie średniowiecznego traktu to niezwykła podróż w czasie, połączona z regeneracją sił w urokliwej Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej. Stary gościniec, łączący Olsztyn i Napiwodę, miejscami pokrywa średniowieczny bruk, jednak w większości jest to szeroka i utwardzona droga, gdzieniegdzie również piaszczysta. Trasa została wytyczona przez warmińsko-mazurski oddział PTTK i oznaczona kolorem czerwonym, więc zgubić się nie sposób. Atutem tego szlaku jest niewątpliwie stosunkowo niewielki ruch samochodowy, przez co świetnie nadaje się do rekreacyjnej jazdy również w większej grupie. Jeśli droga powrotna okaże się dla ciebie zbyt dużym wyzwaniem, skorzystaj z jednego z połączeń kolejowych do Olsztyna lub oferty licznych miejsc noclegowych, nierzadko usytuowanych bezpośrednio przy szlaku. Szczegółowy opis trasy opatrzony zdjęciami znajdziesz w Internecie.

Szlak rowerowy łączący Warmię i Mazury – Gościniec Niborski

Długość trasy: 35,5 km (w jedną stronę)

Orientacyjny czas jazdy: 2 godz. 15 min

Stopień trudności: łatwy

Przebieg: Napiwoda – Kurki – Jezioro Łańskie – Gągławki – Bartąg

• Właściwy szlak rozpoczyna się w Napiwodzie (lub Bartągu). Jeśli wybierzesz wariant kolejowy, wysiądź w Nidzicy i zwiedź przy okazji leżący nieopodal gotycki zamek krzyżacki, wybudowany w latach 1370-1407. Przy miejscowym kościele skręć w kierunku Radomina, a po kilkuset metrach ujrzysz pierwsze oznaczenia czerwonego szlaku. Do Napiwody prowadzi przyjemna, szeroka, rzadko uczęszczana droga, którą okala bajeczny, sosnowy las.

• Przetnij asfaltową szosę, biegnącą w stronę Łyny i miń faunistyczny Rezerwat Przyrody Jezioro Orłowo Małe, założony w celu ochrony żółwi błotnych.

• Do Kurek, historycznej granicy Warmii, prowadzi szeroki, leśny dukt, pokrywający się z się z europejskim długodystansowym szlakiem pieszym E11. W tym miejscu warto zrobić krótką przerwę i zajrzeć do lokalnego kościoła św. Maksymiliana Kolbe, opatrzonego witrażami z końca XVIII wieku i epitafium poświęconym mieszkańcom okolicznych miejscowości poległym w czasie II Wojny Światowej.

• Teraz kieruj się drogą krajową nr 58 w stronę Olsztynka, by po kilkuset metrach podziwiać piękne widoki na Kiernoz Wielki. Następnie skręć w kierunku Orzechowa. Miń dobrze utrzymany parking leśny z tablicą informacyjną dotyczącą Gościńca i podążaj dalej asfaltową drogą, łączącą się z zieloną trasą rowerową gminy Stawiguda.

• Po minięciu naturalnej granicy między lasem a polami uprawnymi Gągławek rozpoczynają się już zabudowania Bartąga, należącego do Gminy Stawiguda, objętej ekologicznym systemem obszarów chronionych. Do najczęstszych widoków, towarzyszących cyklistom podczas ich rowerowych eskapad, należą tu niewątpliwie przebiegające sarny, dziki, lisy, a nawet wilki czy rysie. Na szczególną uwagę zasługuje również rezerwat przyrody „Las Warmiński”, w którym możesz spotkać m.in. wspaniałego jelenia europejskiego.

Ścieżki rowerowe na Mazurach – Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, czyli śladami II Wojny Światowej

Jeśli fascynuje cię historia II Wojny Światowej, Kraina Wielkich Jezior Mazurskich to dla ciebie prawdziwy strzał w dziesiątkę. Teren skrywa niewątpliwie wiele mrocznych miejsc i fascynujących budowli.

Mazury z dreszczykiem emocji – trasa rowerowa śladami historii

Długość trasy: 70 km

Orientacyjny czas jazdy: 5 godz. 30 min

Stopień trudności: średnia

Przebieg: Giżycko – Pieczarki – Pozezdrze – Ogonki – Węgorzewo – Leśniewo – Mamerki – Sztynort – Harsz – Giżycko

• Szlak rozpoczyna się w malowniczej miejscowości Giżycko, często kojarzonej z nietuzinkowym mostem obrotowym – jednym z nielicznych tego typu mostów na całym kontynencie europejskim. Za punkt startowy obierz ulicę Nadbrzeżną, by stąd, przejeżdżając ulicą Unii Europejskiej, Kościuszki i Nowowiejską, przeciąć obwodnicę Giżycka. Po tym czeka na ciebie spokojna, mazurska szosa, którą pomkniesz na swoim jednośladzie do miejscowości Pieczarki.

• Gdy już dojedziesz do Pieczarek, kieruj się do Pozezdrza, gdzie, po pokonaniu dawnego nasypu kolejowego linii Giżycko-Kętrzyn, z leśnych ostępów wyłonią się pozostałości polowej kwatery Heinricha Himmlera, znanej pod kryptonimem „Hochwald”.

• Po podziwianiu reliktów minionej epoki kontynuuj swoją wycieczkę nasypem kolejowym wzdłuż szosy, by, podążając za znakami szlaku rowerowego, dotrzeć wreszcie do zabudowań wsi Ogonki. Tu zbocz z nasypu, skręć w lewo w ulicę Wąską, a po chwili ukaże ci się zapierający dech w piersiach widok na jezioro Święcajty – jeden z najbardziej malowniczych akwenów Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. To szczególne miejsce ma do zaoferowania piękne, drewniane molo, na którym można zaczerpnąć świeżego powietrza i podziwiać ogrom zalewiska, należącego do kompleksu morenowego jeziora Mamry.

• Teraz powróć do ścieżki rowerowej, by kontynuować eskapadę w kierunku północnego zachodu do Węgorzewa. Gmina Węgorzewo to prawdziwa mekka adeptów turystyki rowerowej – nie bez powodu gmina została laureatem ogólnopolskiego konkursu „Gmina przyjazna rowerzystom”, zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.

• Po przekroczeniu granicy miasta trzymaj się ulicy Zamkowej, która zaprowadzi cię aż do północnych rogatek Węgorzewa, by stamtąd odbić w stronę wsi Trygort. Kieruj się do skrzyżowania dróg i linii kolejowej wsi Przystań, a następnie, na najbliższym rondzie, skręć w prawo a na kolejnym w lewo. W taki oto sposób dotrzesz do wsi Leśniewo. Tu na miłośników historii II Wojny Światowej czekają unikalne budowle, finezyjnie komponujące się z otaczającą je przyrodą – Śluzy Leśniewo Górne i Dolne, leżące na Wielkim Kanale Mazurskim. Celem budowy kanału było odprowadzenie wód z Wielkich Jezior Mazurskich do rzeki Pregoły, aby utorować drogę wodną do Bałtyku.

• Jednak to nie wszystko! Wracając tą samą drogą do ronda i kierując się na południe, po minięciu zabudowań Przystani, dotrzesz do mostu nad wspomnianym kanałem, na połączeniu z Jeziorem Mamry. Przy tej okazji warto zwiedzić również imponujące bunkry w Mamerkach, stanowiące najlepiej zachowany kompleks na mazurskim szlaku wojennych fortyfikacji.

• Po nacieszeniu oka fascynującymi pomnikami historii kieruj się wzdłuż brzegu jeziora Mamry w stronę Kamionek, by tam skręcić w lewo, w stronę Sztynortu. Wraz z dotarciem do miejscowości nadszedł czas na relaks na nadbrzeżach jednego z największych i najbardziej unikalnych portów Krainy Tysiąca Jezior. Sztynort to również urokliwy rezerwat przyrody, założony w celu ochrony starych dębów, stanowiących siedlisko różnorodnych gatunków chrząszczy saproksylicznych, np. jelonka rogacza.

• Teraz obierz kurs na wschód, do wsi Harsz, podziwiając po drodze malownicze jezioro Dargin. Tam zatrzymaj się nad urokliwej plaży jeziora Harsz, by zebrać sił na ostatni odcinek trasy do Giżycka, prowadzący przez znaną ci już miejscowość Pieczarki.

• Ostatni punkt programu to Kanał Łuczański, zwany również Giżyckim, który łączy Niegocin z jeziorem Kisajno. Zrelaksuj się po podróży pełnej wrażeń i pozwól sobie na spacer jego brzegiem, podziwiając malownicze zakątki miasta Giżycko.

Długość trasy: 66,90 km

Orientacyjny czas jazdy: 5 godz. 30 min

Stopień trudności: średnia

Przebieg: Sorkwity – Gant – Spychowo – Zgon – Krutyń – Gałkowo

Na tej trasie rowerzyści mogą korzystać ze znakomitej infrastruktury gastronomicznej i noclegowej, która powstała przy popularnym szlaku kajakowym.

Jeżeli nie czujesz się na siłach, aby przejechać prawie 70 kilometrowy Krutyńskim Szlakiem Rowerowym, możesz śmiało wybrać też na krótsze trasy, które powstały w Mazurskim Parku Krajobrazowym. Przygotowano tu kilkapropozycji dla cyklistówo różnej długości i tematyce:

Szlak rowerowy „Jezioro Mokre”

Długość trasy: 26 km 

Przebieg: Krutyń – Cierzpięty – Uklanka – Zgon – Krutyń

Szlak rowerowy „Rezerwaty Krutyńskie”

Długość trasy: 14,5 km

Przebieg: Krutyń – Rezerwat „Krutynia Górna” – Rezerwat „Królewska Sosna” – Krutyń

Kulturowo-historyczny szlak rowerowy

Długość trasy: 21 km

Przebieg: Krutyń – Chostka – Wojnowo – Osiniak-Piotrowo – Ładne Pole – Śwignajno – Ukta – Gałkowo – Krutyń

Szlak rowerowy Ernsta Wiecherta

Długość trasy: 34,5 km

Przebieg: Krutyń – Piersławek – Lipowo – Krutyń

Szlak rowerowy „Kadzidłowo – dolna Krutynia”

Długość trasy: 14,7 km

Przebieg: Krutyń – Leśniczówka Ukta – Kadzidłowo – Nowa Ukta – droga nr 610 – Krutyń

Szlak rowerowy „Leśniczówka Pranie”

Długość trasy: 27,60 km

Przebieg: Krutyń – Krutyński Piecek – Zielony Lasek – Rosocha – Karwica Mazurska – Leśniczówka Pranie – Osiniak Piotrowo – Wojnowo – Gałkowo – Krutyń

Mazurskie trasy rowerowe – przydatna informacja turystyczna

Poniższe oficjalne instytucje i organizacje turystyczne są świetnym źródłem dodatkowych informacji na temat ścieżek rowerowych na Mazurach:

Lokalna Organizacja Turystyczna „MAZURY”

lotmazury.pl

Augustowska Organizacja Turystyczna AOT

augustow.org.pl

Miejska Informacja Turystyczna w Olsztynie

visit.olsztyn.eu

Mazurski Park Krajobrazowy

parkikrajobrazowewarmiimazur.pl

Na stronach powyższych instytucji znajdziesz opisy lokalnych szlaków rowerowych, a także przydatne wskazówki dotyczące zakwaterowania i punktów gastronomicznych na trasie rajdu.

Podsumowanie – Mazury na rowerze

Obierz kurs na Mazury i poczuj wiatr we włosach! Jednak tym razem nie rozwiniesz żagli, a… prędkość na swoim jednośladzie! Ten położony w północnowschodniej Polsce region należy bez wątpienia do najbardziej godnych polecenia miejsc do uprawiania turystyki kolarskiej. Mazurskie trasy roweroweto bogactwo szlaków, spośród których nawet najbardziej wymagający cyklista znajdzie coś dla siebie. A wszystko to za sprawą szlaków o zróżnicowanej nawierzchni, poziomie trudności, a przede wszystkim ich walorów turystycznych i krajoznawczych. Przyjedź i przekonaj się na własnej skórze, że ścieżki rowerowe na Mazurach to prawdziwa perełka, obok której nie sposób przejść obojętnie.

______________________________________________

Źródła

http://www.szlaki.mazury.pl/
(dostęp 17.03.2023)

https://mpk.warmia.mazury.pl/category/turystyka/szlaki-rowerowe/
(dostęp 17.03.2023)

https://mazury24.eu/aktualnosci/rowerem-po-wojennych-zabytkach-mazur,11414
(dostęp 17.03.2023)

Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście

Zdjęcie tytułowe: iStock.com/ewg3D

1. zdjęcie w tekście: iStock.com/Piotr Krzeslak

2. zdjęcie w tekście: iStock.com/Uwe Moser

3. zdjęcie w tekście: iStock.com/Imgorthand