Turystyka industrialna, czyli gdzie zabrać dzieci na Śląsku

Każdego roku wiele polskich rodzin zadaje sobie pytanie, gdzie spędzić urlop lub jak zagospodarować wolny czas z dziećmi w weekend. Szukając bardziej nieoczywistych sposobów odpoczynku i miejsc na rodzinne wakacje, nie sposób przejść obojętnie obok propozycji, które ma do zaoferowania Górny Śląsk. Dzięki wielu atrakcyjnym zabytkom dziedzictwa przemysłowego Śląsk to idealne miejsce do uprawiania turystyki industrialnej, ale także region, w którym można odpocząć na łonie natury. W naszym przewodniku przedstawiamy wyjątkowe zabytki przemysłowe i ciekawe miejsca na Śląsku dla dzieci.

Szlak Zabytków Techniki – zabytki industrialne na wyciągnięcie ręki

Na Śląsku już od wielu lat widać, jak z sukcesem można wykorzystać potencjał, który niosą ze sobą zabytki techniki. W tym tak wysoko uprzemysłowionym regionie jest wiele obiektów, które jak magnes przyciągają turystów, w tym wiele wypoczywających rodzin. Z myślą o nich utworzono Szlak Zabytków Techniki. W jego skład wchodzą na chwilę obecną 42 obiekty związane z dziedzictwem przemysłowym Śląska, czyli m.in. górnictwem, hutnictwem, kolejnictwem, energetyką, łącznością, włókiennictwem oraz przemysłem spożywczym. Co ciekawe, na Szlaku Zabytków Techniki znajdziesz nie tylko zamknięte już kopalnie, trasy kolejowe, czy też zakłady energetyczne, gdzie powstały tematyczne muzea, ale również obiekty, które nadal funkcjonują. Te nietypowe atrakcje dla dzieci na Śląsku stwarzają maluchom niesamowitą okazję, aby z bliska zapoznać się z różnymi gałęziami przemysłu i poznać praktyczne zastosowania wiedzy zdobywanej w szkole.

Śląski Szlak Zabytków Techniki – lista miast i obiektów

Planując mikrowyprawę lub urlop na Śląsku, warto przygotować się do pobytu i wcześniej zapoznać się z obiektami, które są częścią przemysłowo-kulturowego szlaku. W naszym zestawieniu znajdziesz pełną listę 42 zabytków ułożonych według miejscowości, w których się znajdują. Zobacz, gdzie zabrać dzieci na Śląsku i które miejsca warto odwiedzić:

• Bielsko-Biała: Stara Fabryka

• Bytom: Górnośląskie Koleje Wąskotorowe

• Chorzów: Szyb Prezydent i Kompleks Sztygarka, Muzeum Hutnictwa

• Cieszyn: Browar Zamkowy Cieszyn, Muzeum Drukarstwa

• Czeladź: Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia

• Czerwionka-Leszczyny: Familoki

• Częstochowa: Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Muzeum Historii Kolei, Muzeum Produkcji Zapałek

• Dąbrowa Górnicza: Kopalnia Ćwiczebna Sztygarka

• Gliwice: Muzeum Techniki Sanitarnej, Oddział Odlewnictwa Artystycznego, Radiostacja Gliwice

• Karchowice: Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada

• Katowice: Fabryka Porcelany, Galeria Szyb Wilson, Muzeum Hutnictwa Cynku – Walcownia, Muzeum Śląskie, Osiedle Giszowiec, Osiedle Nikiszowiec

• Łaziska Górne: Muzeum Energetyki

• Mysłowice: Centralne Muzeum Pożarnictwa

• Pszczyna: Muzeum Prasy Śląskiej

• Radzionków: Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek

• Ruda Śląska: Kolonia Robotnicza Ficinus, Stacja Biblioteka

• Rudy: Kolej Wąskotorowa w Rudach

• Rybnik: Zabytkowa Kopalnia Ignacy

• Siemianowice Śląskie: Park Tradycji

• Świętochłowice: Wieże KWK Polska

• Tarnowskie Góry: Sztolnia Czarnego Pstrąga, Zabytkowa Kopalnia Srebra

• Tychy: Browar Obywatelski, Muzeum Tyskich Browarów Książęcych

• Ustroń: Muzeum Ustrońskie

• Zabrze: Kopalnia Guido, Sztolnia Królowa Luiza, Szyb Maciej

• Żarki: Stary Młyn – Muzeum Dawnych Rzemiosł

• Żywiec: Muzeum Browaru Żywiec.

Rzut oka na przygotowaną przez nas listę obiektów znajdujących się na Szlaku Zabytków Techniki może przyprawić o zawrót głowy. Nie wiesz, gdzie skierować kroki i jakie zabytki zobaczyć w pierwszej kolejności? Daj sobie czas na wybór i zapytaj swoje pociechy o ich preferencje. Razem z pewnością wybierzecie ciekawe miejsca na Śląsku dla dzieci.

„Gwiazdy Techniki” i inne wyjątkowe miejsca na Szlaku Zabytków Techniki

Punktami obowiązkowymi na śląskim szlaku zabytków industrialnych są tzw. „Gwiazdy Techniki” – wyjątkowe miejsca zapewniające atrakcje na najwyższym poziomie. Należą do nich: 

• Zabytkowa Kopalnia Srebra

• Kopalnia Guido

• Sztolnia Królowa Luiza

• Szyb Maciej

• Muzeum Tyskich Browarów Książęcych

• Muzeum Browaru Żywiec.

Cztery pierwsze z tych obiektów są związane z górnictwem i można je śmiało wpisać na listę najciekawszych miejsc na Śląsku dla dzieci. Zwłaszcza mieszczący się na terenie Sztolni Królowa Luiza park 12C to raj dla młodych odkrywców. Tu na dzieci czekają m.in. takie atrakcje, jak zabawkowa kopalnia, słoneczna zapalniczka czy śruba Archimedesa. 

Planując wycieczkę Szlakiem Zabytków Techniki, pomyślcie o obejrzeniu któregoś z osiedli robotniczych. Familoki, Osiedle Giszowiec i Nikiszowiec lub Kolonia Robotnicza Ficinus to wyjątkowe miejsca pozwalające doświadczyć, w jakich warunkach żyła ludność pracująca na Śląsku w XIX i XX wieku. Tu zobaczycie m.in. elementy typowego wyposażenia śląskiej kuchni oraz całych mieszkań z tego okresu, a także konsumy (dawne budynki sklepów), pralnie i magle.

Na tropie notozaurów w kamieniołomie Jaworzno

W niecce dawnego kamieniołomu wapieni powstał wyjątkowy Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie. To niebywała atrakcja dla dzieci na Śląsku, którą będą chciały z pewnością odwiedzić mali i duzi wielbiciele dinozaurów. To tu w trakcie wydobycia kamienia wapiennego odkryto skały zawierające w sobie pozostałości szkieletowe dawnych zwierząt zamieszkujących te tereny, takich jak mięczaki, szkarłupnie, głowonogi czy ryby. Wyjątkowym eksponatem są kości gadzie prajaszczura notozaura sprzed 230 mln lat. W kamieniołomie odkryto także bardzo cenne stanowisko paleontologiczne megariplemarków, które jest kopalnym zapisem silnych tropikalnych huraganów jakie przetaczały się miliony lat temu przez ten obszar.
Na teren Ośrodka można wejść bezpłatnie i w dowolnych godzinach. Dzięki całodobowemu oświetleniu zwiedzanie możliwe jest także po zmroku. Na gości GEOsfery czekają tu również tężnia solankowa, ogród sensoryczny i kładka widokowa. Dzieci z pewnością zachwycą się notozaurami, a na przygotowanych placach zabaw będą mogły spożytkować swój nadmiar energii.
Jaworzański kamieniołom stał się na przestrzeni lat miejscem dla całych rodzin. Panujący tu uzdrowiskowy klimat cenią mieszkańcy miasta, ale także coraz częściej goście przybywający spoza okolic. Można je również z całą pewnością zaliczyć, do najciekawszych atrakcji dla dzieci na Śląsku.

Turkusowa woda, drewniane kładki wijące się wzdłuż brzegu oraz romantyczne altanki postawione na palach zbiornika Wydra, przypominają do złudzenia krajobrazy znane ze zdjęć archipelagów wysp z Oceanu Indyjskiego.

W Parku Gródek przygotowano dla zwiedzających kilka kilometrów ścieżek spacerowych wiodących przez teren arboretum lub też na wzgórza, gdzie rozpościera się piękny widok na cały park. Rozstawione tablice dydaktyczne są cennym źródłem informacji o faunie i florze tego miejsca. Podobnie jak Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie, Arboretum też można zwiedzać bezpłatnie i jest czynne przez całą dobę. Co ważne, w zbiornikach wodnych na terenie parku obowiązuje zakaz kąpieli. Miłośnicy psów będą jednak zadowoleni, gdyż mogą tu na spacer zabrać swojego czworonożnego pupila.

Podsumowanie

Górny Śląsk może zaskoczyć gości wieloma atrakcjami i jest wyjątkowo różnorodnym regionem. Gdzie zabrać dzieci na Śląsku i samemu obejrzeć wyjątkowe miejsca? Wielbicieli turystyki industrialnej zachwyci Szlak Zabytków Techniki swoimi 42 propozycjami, które również mogą śmiało odkrywać mniejsze i większe pociechy. To dla nich przygotowano gro atrakcji i miejsc do spotkań z historią i różnymi gałęziami przemysłu tego regionu.

Śląsk oferuje też możliwość wytchnienia od zwiedzania industrialnych obiektów i pozwala na rodzinny odpoczynek w oryginalnych miejscach, jak nieczynne już kamieniołomy w Jaworznie. Tu odkryjesz szczątki prastarych zwierząt żyjących na tym obszarze i możesz zrobić sobie zdjęcie na Polskich Malediwach. Zatem, kiedy wybierzesz się na swój rodzinny urlop na południe Polski i poznasz wyjątkowe atrakcje na Śląsku dla dzieci i dorosłych?

______________________________________________

Źródła

https://zabytkitechniki.pl/

(dostęp 5.05.2023)

https://www.sztolnialuiza.pl/index.php/pl/park-12c-naziemna

(dostęp 5.05.2023)

https://przyroda.slaskie.travel/nature/508313
(dostęp 5.05.2023)

https://hasajacezajace.com/park-grodek-polskie-malediwy/
(dostęp 5.05.2023)

https://manawpodrozy.pl/polskie-malediwy-czyli-park-grodek-w-jaworznie/
(dostęp 5.05.2023)

Źródła zdjęć w kolejności chronologicznej w tekście

Zdjęcie tytułowe: iStock.com/ArturHenryk

1. zdjęcie w tekście: iStock.com/pawel.gaul

2. zdjęcie w tekście: iStock.com/wanderluster

3. zdjęcie w tekście:iStock.com/WirestockInc